Los castells son construccions umanas constituadas de gents se pujant un sus l’autre amb l’intencion d’erigir una torre amb règlas arquitecturalas precisas. Los castells son nascuts en Catalonha (capitala : Barcelona) i a mai de dos sègles. Dempuèi, mantun còlas son nascuts e capitan totjorn a erigir castells mai naut e mai impausant. S’agís d’una activitat al còp esportiva en rason de l’endurança fisica exigida, culturala per la promocion de aqueste art unic, e sociala gràcias a l’intégracion de participants de tot edat, cencha e fòrça (e feblesa !) fisica.
Dempuèi novembre 2010, los Castells fan partida del patrimòni immatérial de l’umanitat (UNESCO).
La devisa « castellera »
Los castellers an una devisa: « Fòrça, equilibri, coratge e sen » . Aicí en resumit çò que caracteriza un casteller:
Fòrça : Al començament, los castellers èran gents fòrtas e ben bastidas perque provenián totes del mond agrari. Los castellers èran donc personas abituadas a faire grands esfòrces fisics e a endurar grand pes.
Equilibri : Lo fach d’èsser un sus l’autre e, dins la majoritat dels castells, enrodat d’autres personas de la meteissa talha implica sentiment d’equilibri e une enòrma fisança envèrs los autres.
Coratge : S’agís d’una caracteristica essenciala de la part de las gents que pujan sus lo castell, subretot si s’agís dels dròlles.
Sen : Tant al moment de planificar lo castell qu’a l’ora de le bastir, los castellers devon totes far pròva de jutjament perque de l’esfòrç de totes depend lo capitar del castell.